مختصر تفسیر علی بن ابراهیم قمیمختصر تفسیر علی بن ابراهیم قمی اثـر عبدالرحمان بن محمد حلی، از حکما و علمای اسلامی می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی مفسرمختصر تفسیر علی بن ابراهیم قمی اثـر شیخ کمال الدین عبدالرحمان (۶۹۵ - ۷۹۳ ق) فرزند محمد حلی معروف به ابن عتایقی، از حکما و علمای اسلامی است. وی از مردم قریه عنایق از نواحی حله است. ابن العتایقی این تفسیر را در یک جلد به زبان عربی و به شیوه روائی و کلامی نگاشته است. مـفسر اسانید آن دسته از روایت‌های تفسیر قمی که ظاهر آن دلالت بر عدم عصمت انبیاء را داشته است نیاورده است. و در مقدمه خود می‌نویسد این گونه تفسیرها موافق با مذهب شیعه نمی‌باشد. چون اعتقاد امامیه بر منزه و معصوم بودن انبیاء از هرگونه گناه و معصیت است. همچنین بر وفق مشرب فلسفی خود نکات بسیار بر آن افزوده است. ۲ - معرفی اجمالی تفسیروی در ۷۶۷ ق از تلخیص و تهذیب این تفسیر فراغت یافته است. نسخه اصل به خط مؤلف از مخطوطات کتابخانه آیة اللّه مرعشی در قم (شماره ۲۸۲) می‌باشد. ابـن عـتـایـقـی تـفسیر دیگری به نام الناسخ و المنسوخ دارد که آیات ناسخ و منسوخ را به ترتیب سوره‌های قرآن مورد بحث و تفسیر قرار داده است. نسخه‌های متعددی از این تفسیر مشاهده شده است که از آن جمله است نسخه (۲۲۵۵) کتابخانه مرعشیه قم. [۲]
زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۳، ص۳۳۰.
[۳]
عواد، کورکیس، خزائن الکتب القدیمة فی العراق، ص۱۳۵.
[۷]
حسینی اشکوری، سیداحمد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرعشیه قم، ج۱، ص۳۰۹.
۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن هشتم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۲. |